Nederlandse ontwikkelaars over AI: ‘Het is nog geen genereer-een-game-knop’

Toen programma’s als illustratie-AI Midjourney en tekstschrijver-AI ChatGPT in 2022 alle headlines stalen, stonden ze nog in de kinderschoenen. Illustraties en teksten gemaakt door AI waren er makkelijk tussenuit te vissen: zo gaven ze mensen met zes vingers weer of ging het om vrij generieke teksten. Maar na maandenlang geleerd te hebben van het hele internet en de feedback van gebruikers, is de kwaliteit van generatieve AI steeds beter geworden. Grote bedrijven als Nestlé en Unilever experimenteren nu met AI voor marketinggebruik en het is inmiddels mogelijk hele video- en audioproducties te maken met AI.

Ook steeds meer gameontwikkelaars en -uitgevers integreren generatieve AI in hun producten. Vorig jaar meldde Ubisoft een AI genaamd ‘Ghostwriter’ te gebruiken voor npc-dialogen, waarvan we recent de eerste voorbeelden zagen. Blizzard stuurde vorig jaar een interne e-mail waarin gepraat werd over een AI-tool voor concept art. En begin dit jaar kwam Square Enix-baas Takashi Kiryu met een statement waarin hij meldde zich meer te willen focussen op AI.

Terwijl AI bij game-ontwikkeling nog geen grote vruchten lijkt af te werpen, zijn er al wel tastbare voorbeelden van het gebruik van AI in games. Zowel The Finals als Cyberpunk 2077: Phantom Liberty gebruiken bijvoorbeeld AI-stemmen. Dat kon eind vorig jaar op veel protest onder (stem)acteurs rekenen. Platforms als Steam en Kickstarter zijn daarbij bezig met nieuwe voorwaarden op het gebied van AI.

Experimenteren met AI

Pjotr Heinkens, lead artist bij het uit Haren afkomstige Buckethead Entertainment – onder andere bekend van Rumble – heeft nog geen grote ambities qua gebruik van AI, maar heeft er wel mee geëxperimenteerd. “Het is een nieuwe technologie, dus het is vooral interessant om naar te kijken”, zo vertelt hij. Hij was vooral benieuwd naar wat AI kon leveren qua concept art.

Hoewel AI best mooie plaatjes kan maken, viel het volgens Heinkens vooral tegen op het gebied van consistentie. “Ik vroeg een paar keer om hetzelfde personage nog een keertje te gebruiken, maar dan in een andere pose of vanuit een andere hoek”, legt hij uit. Alleen kwam hieruit steeds een compleet ander personage, waar hij dus niks mee kon. Heinkens laat AI voor nu liggen, maar denkt wel terug te keren. “Ik denk dat als de technologie beter wordt, ik er zeker weer naar ga kijken.”

Game-illustrator Saskia de Klerk heeft zelf nog niet geëxperimenteerd met AI, maar denkt wel dat ze die horde ooit moet nemen. Ze vertelt dat een vergelijkbare horde ontstond toen Adobe Photoshop voor het eerst uitkwam. Veel fotografen en illustrators wilden er in de begindagen niets mee te maken hebben. "En nu kun je er gewoon niet meer omheen.” De Klerk volgt haar eigen advies nog niet op. “Ik probeer ideeën toch vooral gewoon in mijn schetsboek uit. Misschien moet ik het gewoon eens een kans geven.”

AI wordt steeds meer omarmd

En hoe zit het in andere velden binnen de game-industrie? Heinkens’ collega Kaj Beugels, lead programmer bij Buckethead, ziet dat AI steeds gebruikelijker wordt in de programmeerwereld. “Voor programmeurs wordt het noodzakelijk om daarmee overweg te kunnen, want het wordt onderdeel van ons beroep.” Hij vertelt dat programmeurs vaak programma’s als ChatGPT gebruiken om simpele codes te schrijven of codes om te zetten naar een andere programmeertaal. Wel geeft hij toe dat dit nog best karig is: AI kan nog niet hele programma’s coderen, maar is vooral een hulpmiddel.

Yannic Geurts, de maker van Zeepkist, gebruikt op dit moment nog geen AI, maar ziet zijn omgeving het steeds meer omarmen. “Een goede vriend van mij is videoproducer. Hij maakt filmpjes voor bedrijven en stuurt mij dan ook steeds van: ‘kijk wat ik nou weer kan met AI.’ Hij laat dan zien dat het zijn proces veel sneller maakt. Aan de ene kant denk ik dat dit heel tof is, maar aan de andere kant wordt je hele baan daardoor waarschijnlijk overgenomen door AI.”

Zowel Beugels als Heinkens merken op dat AI eigenlijk al veel langer deel uitmaakt van games en tech. “Het spel Rimworld heeft ook zoiets. Je kan een storyteller kiezen aan het begin van je generation”, vertelt Heinkens. “Die is of veel gemener of die is wat galanter.” Beugels haalt de DLSS-technologie van Nvidia erbij. “Dat is ook AI. Het supersampelen van je scherm levert een betere resolutie op.”

De opmars van nu komt vooral doordat grote techbedrijven steeds meer inzetten op AI na de explosieve groei van de producten van OpenAI. Vooral Nvidia is de laatste tijd bezig met een grotere focus op AI, naast programma's als DLSS. Zo kwam het techbedrijf tijdens hun Nvidia GTC 2024-presentatie met allerlei nieuwe ontwikkelingen, van nieuwe Blackwell-GPUs speciaal gemaakt voor generatieve AI, tot AI-aangedreven robots.

Het voelt snel nep

Maar dat grote bedrijven steeds vaker in zee gaan met AI, maakt voor Geurts niet uit. In zijn ogen is het een soort valsspelen: “Je voelt heel snel hoe nep het eigenlijk is.” De meeste AI-programma’s leveren volgens hem uiteindelijk een product op die veel minder goed is als hetgeen dat mensen zelf kunnen maken.

Ook De Klerk kijkt nog met argwaan naar AI. “Toen ik voor het eerst in aanraking kwam met tools zoals MidJourney en DALL-E, was het best even schrikken”, vertelt ze. Deze programma’s kunnen – zeker na recentelijk doorgevoerde verbeteringen –  immers afbeeldingen produceren die net zo veel detail en omvang bevatten als afbeeldingen waar illustrators als zij weken voor moeten werken.

Deze argwaan komt niet in de laatste plaats door de manier waarop dit soort tools aan hun datasets komen - door het te plukken van het internet. “Daar zit allerlei auteursrechtelijk beschermend materiaal in”, stelt De Klerk. “Daar hebben wij nooit toestemming voor gegeven.” Toch ziet ze waar AI tekort in schiet. “Het pakt een beetje van alles wat. Het is een soort patroonherkenning, het combineren van afbeeldingen. Het is heel artificial, maar niet echt intelligent.” Geurts sluit zich hierbij aan: "Het enige wat AI eigenlijk altijd doet, is de meest middelmatige shit printen.”

Heinkens snapt de grote weerstand tegen AI vanuit artists. “OpenAI en andere bedrijven hebben dat gewoon gepakt als trainingsdata. Die verkopen nu hun AI als een vervanger voor hun werk. Vanuit hun perspectief zuigt dat echt enorm.” Toch vindt hij de opmars van AI geen groot probleem. “Ik sta altijd wel aan de kant van nieuwe tools, vernieuwing en progressie.” Hij ziet tools als AI, vooral in game-ontwikkeling, als een goede shortcut om minder tijd en geld te hoeven steken in bijvoorbeeld het ontwikkelen van individuele assets.

AI kan niet alles

De invloed die AI gaat hebben op de toekomst van game-ontwikkeling blijft voor nu nog deels in nevelen gehuld. AI wordt op dit moment voornamelijk ingezet om te experimenteren met bijvoorbeeld dialogen van npc’s of het produceren van stemmen. Tegelijkertijd zijn er ook games die duidelijk meer inzetten op AI. Met wisselende gevolgen, zoals Ready or Not, waar in een level waar de speler een streamer neerhaalt AI-afbeeldingen op de muur staan met eigenschappen zoals dubbele handen of vreemde ogen.

De Klerk denkt dat vooral nieuwkomers in de industrie – of mensen die nog studeren – bang zijn voor de ontwikkelingen rondom AI. Toch benadrukt ze dat AI niet al het werk van mensen kan vervangen. Het belangrijkste blijft immers het creëren van een eigen stijl en uniek verhaal. “Dat is iets wat AI gewoon niet kan - AI kan niet met nieuwe dingen komen. En dat betekent dus ook dat als een studio dat wil, ze echt bij jou moeten zijn.”

Beugels en Heinkens verwachten dat ze bij hun studio niet snel een AI-programma al het werk van mensen laten overnemen. “Ik zou wel iemand daarvoor willen inhuren die gespecialiseerd is in een gebied”, vertelt Beugels. Heinkens voegt toe: “De ‘genereer-een game-knop’ is wel echt toekomstmuziek.”

Geurts denkt dat vooral bij grote studio’s steeds meer banen gaan verdwijnen en AI die plekken gaat innemen. Nog meer dan kleinere ontwikkelaars hebben die studio's de potentiële winst als drijfveer. Maar hij denkt dat veel banen nooit echt zullen verdwijnen. “Er zullen altijd diehard fans blijven die kunstzinnige games kopen”, vertelt hij. “Dat is nu het geval en dat zal altijd zo blijven.”